Dashkriyachi Chitrakatha | दशक्रियेची चित्रकथा by AUTHOR :- Sanjay Krishnaji Patil

‘दशक्रिया’ ही बाबा भांड यांची समकालीनांच्या साहित्यापेक्षा वेगळी व वैशिष्ट्यपूर्ण कादंबरी. धर्माला आलेली अवकळा, विदारक जातिव्यवस्था, अर्थार्जनाचे संतापजनक व करुणाजनक पर्याय, उच्चनीच वर्ण-वर्गांना पोटासाठी एका पातळीवर आणणारी समाजस्थिती, अन् पैशासाठी धर्म-मृत्यू अन् कर्मकांडांतून सर्वांचे होणारं शोषण हा दशक्रियेचा विषय. मराठीतून हिंदी, इंग्रजी, कानडी भाषेत पोहोचलेल्या दशक्रियेची ही चित्रकथा.
साहित्यकृती ते सिनेमा माध्यमांतराचा पटकथा लेखनाचा प्रवास संजय कृष्णाजी पाटील यांनी ‘दशक्रियेची चित्रकथा’ या ग्रंथात मांडला आहे. हा प्रवास तसा सोपा नसतो. कलाकृतीचे पटकथेत रूपांतर करताना मूळ आशय आणि सांस्कृतिक संदर्भ हे दृश्य माध्यमातून परिणामकारक सादर करणे – ही माध्यमांतराची एक सर्जनशील निर्मितीच असते. कादंबरीचा मूळ गाभा सांभाळीत त्या कलाकृतीस चित्रपट निर्मितीच्या तंत्रात चपखल बदल करून पटकथेत मांडणे हे कौशल्यपूर्ण काम संजय कृष्णाजी पाटलांनी यशस्वीपणे केले. त्यामुळेच दशक्रिया चित्रपट राज्य व राष्ट्रीय स्तरावरील अनेक सन्मानाचा मानकरी ठरला आहे. परदेशाच्या चित्रपट महोत्सवात त्याचे स्वागत झाले. ‘जोगवा’ चित्रपटापासूनच्या पाटलांच्या यशस्वी प्रवासाने दशक्रिया पटकथा लेखनाद्वारे मराठीत फार मोठा टप्पा गाठला आहे. मराठी पटकथा लेखन पुस्तकात या पुस्तकाने एक महत्त्वाची भर पडणार आहे. चित्रपट पटकथा लेखन करू इच्छिणाऱ्यांसाठी ‘दशक्रियेची चित्रकथा’ उपयोगी ठरेल.